Ameka wspaniała (Ameca splendens)

 

Ameka wspaniała (Ameca splendens) należy do rodziny żyworódkowatych (Goodeidae) i pochodzi z Meksyku, gdzie jest gatunkiem wysoce zagrożonym wyginięciem. Osiąga długość 8-12 cm, przy czym samice są większe. Jej upstrzone ciemnymi kropeczkami ciało połyskuje metalicznym, zielonkawo-turkusowym odcieniem w promieniach słońca. Ameki to tzw. prawdziwe żyworódki – w odróżnieniu od pospolitych gatunków jajożyworodnych z rodziny piękniczkowatych (gupiki, mieczyki, molinezje itp.) nie występuje u nich zjawisko magazynowania spermy w uchyłkach jajowodu samic. Dlatego też każdy poród musi być poprzedzony osobnym aktem kopulacji i zapłodnienia. Samice nie posiadają też plam ciążowych. Zarodki mają silnie zredukowane woreczki żółtkowe i są połączone z organizmem matki nitkowatymi wypustkami (trofotenia), które niczym niby-pępowiny pośredniczą w wymianie gazowej, usuwaniu produktów przemiany materii oraz dostarczaniu składników pokarmowych. Samiec ma narząd kopulacyjny, zwany andropodium – wygląda on jak niby wcięcie w płetwie odbytowej. Tylny kraniec jego płetwy ogonowej zdobią dwa kontrastujące ze sobą pionowe paski – żółty i brązowoczarny. Przed porodem (na co najmniej 7 dni) samicę należy przenieść do oddzielnego kotnika z miękką roślinnością. Można dodatkowo użyć kojca porodowego. Samica rodzi kilkakrotnie w ciągu roku w odstępach co 45-60 dni, a dłuższe okresy wyciszenia płciowego nie są niczym niezwykłym u tego gatunku. Liczba młodych waha się od kilku do nawet 40; są one bardzo duże – mierzą 1-2 cmi początkowo leżą na dnie (pływać zaczynają niekiedy dopiero następnego dnia). U niektórych osobników widać resztkowe trofotenia, które odpadają niemal natychmiast po porodzie z powodu szoku osmotycznego nim wywołanego. Samica zwykle nie atakuje młodych, ale nieostrożne obchodzenie się z nią lub przenoszenie do kotnika tuż przed porodem nierzadko wywołuje poronienia. Jest to ryba stadna, a utrzymywana pojedynczo lub w parach staje się agresywna i obgryza płetwy innym gatunkom. Obskubuje też miękkolistne części roślin. Jest wytrzymała i odporna, dobrze dostosowuje się do niższych temperatur – latem utrzymywałem kilka sztuk w oczku wodnym, gdzie świetnie sobie radziły. W akwarium ameki lubią stałe parametry fizyko-chemiczne wody (są wrażliwe na nagłe ich zmiany) i lekki jej ruch (dobrze sprawdza się deszczownica lub filtr kaskadowy). Oświetlenie powinno być silne, co wzmaga rozwój glonów – doskonały pokarm dla amek. Podmian wody na odstaną i koniecznie o takich samych parametrach fizyko-chemicznych najlepiej dokonywać 1-2 razy w tygodniu, ale w niewielkiej objętości (10-15 %). Preferują wodę średnio twardą (do 15°n), o temperaturze 23-26ºC i pH 7-7,5, dobrze filtrowaną (brak zawiesin) i natlenioną.



Samica



Samiec



Ameki bywają
zadziorne



Ryby lśnią
w promieniach słońca



Ameki to gatunek
stadny



Ameki są wrażliwe
na nagłe zmiany
parametrów wody