Prócz węgorzowatego kształtu ciała widoczny jest ryjkowato wydłużony pysk

Należy do rodziny długonosowatych (Mastacembelidae) i w naturze zamieszkuje wody Azji (Tajlandia, Laos, Kambodża, Wietnam, Indonezja, Bangladesz, Indie, Pakistan, Myanmar). Osiąga długość do 30 cm, rzadko więcej. Cechą charakterystyczną tej ryby jest węgorzowate ciało, ryjkowato wydłużony pysk oraz okrągła płetwa ogonowa. U podstawy płetwy grzbietowej znajduje się kilka ciemnych, jasno obramowanych oczek (imitacja oczu – odstraszanie napastnika). Brak jest płetw brzusznych.

Ryba przejawia głównien aktywność nocną

Ryba ta w młodości uchodzi za dość łagodną i towarzyską, ale po przekroczeniu określonej wielkości (z reguły kilkunastu cm) może (choć rzadko) stać się agresywna wobec mniejszych gatunków i terytorialna, o umiarkowanej agresji wewnątrzgatunkowej. Generalnie długonos ciernisty jest gatunkiem płochliwym, mięsożernym, o aktywności głównie nocnej. Z lubością zakopuje się w podłożu i może wyrywać słabiej zakorzenione rośliny; łatwo też wydostaje się z akwarium.

Wymaga dużego akwarium (dla 1-2 kilkucentymetrowych osobników, co najmniej 150 l), gęsto obsadzonego roślinami, z mnóstwem kryjówek (korzenie, rurki, groty, kamienne jazy itp.), o podłożu ze średnio grubego piasku (należy regularnie je odmulać likwidując strefy beztlenowe), wyposażone w wydany filtr. Oświetlenie powinno być znacznie przytłumione – obfita roślinność pływająca. Woda średnio twarda (9-12°n), o temperaturze 22-27°C i pH 6,5-7,5, dobrze natleniona i filtrowana, w lekkim ruchu, regularnie podmieniana (do 20%/tydzień).

Zakopywanie się w podłożu to stały element behawioru długonosa

Tarlaki wyjadają ikrę z najgłębszych zakątków

Dymorfizm płciowy jest praktycznie niewidoczny. W okresie okołotarłowym u nieco większej samicy widoczne są powiększone partie brzuszne oraz pokładełko długości ok. 2 mm. Rozród należy przeprowadzać najlepiej trójkami – samica x 2 samce (osobniki o długości ponad 15 cm). Zbiornik tarliskowy o pojemności 100 l , ustawiamy w ocienionym miejscu, napełniamy do głębokości 15-20 cm wodą miękką (do 8°n), o temperaturze 28-30°C i pH 7,5, świeżą i dobrze natlenioną, ewentualnie lekko słonawą (łyżeczka od herbaty na 20 l wody). Zamiast rusztu ikrowego można użyć warstwy otoczaków lub szklanych kulek o średnicy około 1 cm. Na niej rozpościeramy miękkolistną, odkażoną roślinność (wywłócznik, mchy itp.), względnie włóczkę/przędzę syntetyczną. Bardzo wskazane są rośliny pływające o rozbudowanych systemach korzeniowych (pistia rozetkowata, hiacynt wodny), do których przykleja się większość zielonkawych jaj. Tarło prowokują obfite podmiany wody na miękką i chłodniejszą o 2-3°C. Tarlaki wyjadają ikrę, więc po tarle szybko je wyławiamy. W temperaturze wody 25°C larwy wylęgają się po 4 dobach, a po kolejnych 4-5 dniach narybek zaczyna żerować. Początkowo karmimy go pierwotniakami i wrotkami, rozbełtanym żółtkiem jaja ugotowanego na twardo oraz płynnymi pokarmami sztucznymi.