Pawiki – niezwykła rasa gołębi ozdobnych | Multihobby

Spośród ozdobnych ras gołębi pawiki należą do jednych z najbardziej rozpoznawalnych i mających niesamowicie oryginalny wygląd. Hodowcy cenią je także za łagodny, żywy temperament, opiekuńczość wobec potomstwa i wiele innych cech, o których pisze poniżej. Dodatkowo wyhodowano bardzo wiele odmian i typów różniących się barwą upierzenia i jej rysunkiem, wielkością ciała i rozwinięciem ogona itp.

Pawiki to jedna z najpiękniejszych i najwdzięczniejszych ras gołębi ozdobnych

Pawiki należą do tzw. ras strukturalnych (grupa nr. 7). Rasa wywodzi się z Dalekiego Wschodu (Chin lub Indii), a prace archeologiczne przeprowadzone na terenach starożytnej Asyrii dowiodły, że pawiki były tam znane już 2000 lat p.n.e. W Europie pojawiły się w XVI wieku, jednak obecny wygląd ptaka został ukształtowany dopiero na przełomie XIX i XX wieku. Genetyczne doskonalenie rasy najintensywniej przebiegało w USA i Wielkiej Brytanii. W tym ostatnim kraju działały dwie, niezależne od siebie i skrajnie różne szkoły hodowli tych ptaków – szkocka i angielska. Hodowcy pierwszej z nich koncentrowali się głównie na postawie i zachowaniu, podczas gdy uwaga ich angielskich kolegów skupiona była przede wszystkim na maksymalnym rozwinięciu ogona – w wyniku intensywnie prowadzonej selekcji stał się długi i kolisty. Generalnie pawiki szkockie są, co prawda dobrze zbudowane, lecz mniejsze i w konsekwencji mają słabiej rozwinięte ogony. Niemniej odznaczają się dużą pobudliwością i niezwykle żywym temperamentem.

Szczególną uwagę u pawików zwraca ich nadzwyczaj rozwinięty ogon oraz prosta, bądź esowato wygięta szyja

To co najbardziej zwraca uwagę w eksterierze pawików to, rzecz jasna, ich nadzwyczaj rozwinięty, wachlarzowaty ogon, porównywany kształtem do występującego u pawia indyjskiego z rodziny kurowatych, choć oczywiście wielokrotnie mniejszy (stąd nazwa rasy). Powinien on być równomiernie rozpostarty, w kształcie płaskiego wachlarza i noszony w pozycji pionowej lub przechylonej w kierunku dogłowowym. Ogon lejkowaty stanowi dużą wadę pokrojową, której przyczyna tkwi w niedostatecznie rozwiniętych piórach wierzchniej i spodniej jego okrywy, zwanych przez hodowców „poduszeczką” lub „jaśkiem”. Niemniej jednak u pawika dobrudzkiego, zwanego potocznie „indykiem” cecha lejkowatego ogona jest utrwalona dziedzicznie i nie jest uważana za wadę. Dodatkową ciekawostką u tej rasy jest niewielki czubek zdobiący głowę.

Pawiki z ochotą zażywają kąpieli, zarówno słonecznych, jak i wodnych

Pawiki posiadają zwykle 16-32 sterówek w dwóch rządach. Niekiedy jednak jest ich więcej (do lekko ponad 40) i wówczas zaczynają wyrastać w trzecim rzędzie. To powoduje, że ogon może nie przybierać idealnie wachlarzowatego kształtu – np. u pawika indyjskiego ma postać zbliżoną do lejka i noszony jest prosto (podobnie jak szyja), przewyższając poziom głowy. Z tego właśnie powodu ułożenie sterówek, ich zwartość oraz sztywność ma często większe znaczenie niż sama ilości. W pracy hodowlanej dąży się do tego, aby szerokość pióra w ogonie była jak największa (nawet kilka cm).

Najlepsze do chowu pawików są woliery zewnętrzne połączone z częścią zadaszoną – gołębnikiem

Szczytowa, zewnętrzna część każdej sterówki ma zwykle charakterystycznie postrzępioną (ufryzowaną) chorągiewkę, jednak nie więcej niż na długości 2-3 cm. Ufryzowanie to sprawia, że pióra wydają się być szersze niż są w rzeczywistości. Szyja u pawików może być prosta lub mniej lub bardziej wygięta na kształt litery „S” (przypominając łabędzią, często charakterystycznie pulsująca), a skrzydła położone pod skrajnymi sterówkami. Inne szczegóły budowy morfologicznej omawianej rasy można doczytać w każdej dobrej książce o hodowli gołębi, więc nie będę ich tutaj przytaczał.

U pawików szczytowa, zewnętrzna część każdej sterówki ma zwykle postrzępioną (ufryzowaną) chorągiewkę na długości 2-3 cm

Tak samo, a dla niektórych hodowców tej rasy, nawet bardziej niż sam wygląd ogona liczy się charakterystyczna postawa pawików z głową zadartą maksymalnie do tyłu (dogrzbietowo), wypukłą piersią i drganiem (pulsowaniem) szyi, które towarzyszą ptakom zwłaszcza w momentach podniecenia. Dołącza się do tego jeszcze ostentacyjne stąpanie na palcach. Pawiki należą do gołębi średnio dużych i waga ich ciała z reguły nie przekracza 350-370 g. U gołębi tej rasy brak jest gruczołów kuprowych.

Pawiki to rasa bardzo łagodna i mająca żywe usposobienie, choć jednocześnie dość niezdarna, o słabych zdolnościach lotowych

Pawiki odznaczają się niezwykłą plastycznością genetyczną pod względem cech eksterieru i rysunku ubarwienia. Na świecie istnieje wiele utrwalonych ras tych ptaków. Na przykład pawiki indyjskie (lukhany) oprócz tego, że są cięższe (ważą 380-450 g) mogą mieć niewielki czubek na głowie i łapcie na nogach. Podobne cechy budowy występują u pawika tajlandzkiego, którego ogon jest jednak o wiele słabiej rozwinięty. Pawik węgierki jest z kolei zlepkiem pawików angielskich, szkockich i indyjskich, po trosze przejawiając cechy każdego z nich. W USA zaś wyhodowano także pawiki – miniaturki.

Pawiki bardzo troskliwie odchowują potomstwo – po lewej w czasie karmienia

Generalnie można powiedzieć, że największą popularnością w chowie amatorskim cieszą się odmiany o jednobarwnym, białym upierzeniu, a także białe z barwnym ogonem oraz tarczowe (różne kolory boków) z białym ogonem. Ptaki ubarwione jednolicie są najczęściej: czarne, żółte, czerwone, niebieskie z pasami lub bez oraz srebrzyste. Spotykane są również odmiany cętkowane (karpiate), szekowate i białolote, a rzadziej także jednolicie czarne, żółte z białym paskiem na ogonie i krótkimi kończynami.

Pisklęta w wieku 1-2 dni (po lewej) i 4-5 dni (po prawej)

Podobnie jak wszystkie gołębiowate pawiki składają dwa czysto białe jaja, które wysiadują oboje rodzice przez średnio 17 dni. Czasami młoda, bardzo stara lub w jakiś sposób niedomagająca (np. choroby jajowodów) samica może złożyć tylko jedno jajo. Pawiki są dość płodne, bardzo cierpliwie wysiadują jaja i uchodzą za nader troskliwych rodziców. W przeciwieństwie do wielu innych ras ozdobnych (zwłaszcza krótkodziobych) same wykarmiają swoje młode, stąd nie ma konieczności używania gołębich mamek.

Młode w wieku 9-10 dni (po lewej) i 12-13 dni (po prawej)

W hodowli zdarza się, że osobniki o wybitnie rozbudowanym ogonie, pomimo zdrowego wyglądu i prawidłowego żywienia ustawicznie składają jaja niezapłodnione. Z reguły spowodowane jest to nieskutecznym parzeniem się ptaków, które utrudniają nadmiernie rozwinięte sterówki. Można temu zaradzić poprzez lekkie przycięcie ich na brzegach.

Młode w wieku 16-17 dni (po lewej) i 19-20 dni (po prawej)

Pawiki nie należą do ras lotnych – latają dość ociężale i niezbyt sprawnie. Utrzymywanie ich w warunkach całkowitej (gdy o każdej porze dnia ptaki mogą dowolnie wchodzić i wychodzić z gołębnika) lub ograniczonej swobody (gdy są zamykane na noc) niesie za sobą wiele niebezpieczeństw. Ptaki mogą stać się łatwym łupem dla rozmaitych drapieżników lub zostać złapane przez osoby, które zwabiają obce ptaki do swojego stada, a następnie łapią je za pomocą kancerków – pułapek rozstawionych na dachach gołębników.

Młode w wieku 24-25 dni (po lewej) i 27-28 dni (po prawej)

Największą troską hodowcy powinny być objęte osobniki młode, zwłaszcza podloty. Zdarza się, że w czasie wietrznej i deszczowej pogody, spłoszone zerwawszy się do lotu giną bezpowrotnie. Najlepiej jest zatem utrzymywać pawiki w zewnętrznych wolierach połączonych z częścią zadaszoną – gołębnikiem. Mogą być one oczywiście z nich wypuszczane, co zazwyczaj ma miejsce pod czujnym okiem hodowcy. Oczywiście w takich warunkach dieta powinna być odpowiednio zmodyfikowana, aby nie sprzyjała otłuszczeniu ptaków. Koniecznie trzeba też zapewnić im niezbędny przy trawieniu drobny żwirek i składniki mineralno-witaminowe.