Buszowiec senegalski (Ctenopoma kingsleyae) – chów i rozród

Para buszowców – samiec u góry

Ta należąca do rodziny łaźcowatych, błędnikowatych (Anabantidae) okazała afrykańska  ryba dorasta w akwarium do około 20 cm. W naturze zamieszkuje wody od Mauretanii po Demokratyczną Republike Kongo. Nazwa w jęz. angielskim to: Tailspot Ctenopoma lub Kingsley’s climbing perch (Mary Henrietta Kingsley, 1862-1900 była angielską pisarką i badaczką Afryki).

Możliwość schowania się wśród roślinności znacznie podnosi dobrostan buszowców

Po przyniesieniu w nowe miejsce ryby są płochliwe i chowają się w kryjówkach. Do wypłynięcia z nich zmusza je konieczność zaczerpnięcia, co jakiś czas powietrza atmosferycznego (błędnik, czyli labirynt). Osobiście nie zauważyłem, by kiedykolwiek atakowały mniejszych współmieszkańców, ale wielu autorów zwraca uwagę, że mogą zjadać małe ryby. Inni przestrzegają wprost, że to ryba agresywna.

Buszowce dorastają w akwarium do około 20 cm

W wieku dorosłym wymaga dużego akwarium (300 l i powyżej). Powinno być ono niezbyt wysokie (do 30 cm) i wyposażone w rozmaite kryjówki: korzenie, gałęzie, lignity, kamienne groty itp. Bardzo pożądana jest roślinność pływająca (dająca lubiany przez ryby półcień, ale absolutnie nie blokująca im całkowicie dostępu do powierzchni wody) oraz podwodna, sadzona w zwartych kępach z pozostawieniem tu i ówdzie wolnej przestrzeni do pływania.

Parę dorosłych osobników najlepiej jest chować w zbiorniku gatunkowym

Zasadniczo dorosłe pary należy utrzymywać oddzielnie. Młode osobniki (chów w grupie) nadają się do zbiornika towarzyskiego ze spokojnymi, łagodnymi gatunkami, choć najlepiej jest przeznaczyć dla nich akwarium jednogatunkowe. Czasami trafiają się osobniki nader zadziorne, zwłaszcza wobec współplemieńców i małych, nieruchliwych ryb.

Zwłaszcza początkowo, po przeniesieniu do nowego zbiornika ryby mogą wykazywać zwiększoną płochliwość

Dymorfizm płciowy jest dość słabo zaznaczony. Płeć najpewniej można ustalić u osobników dorosłych. Samiec ma dwie ciemne plamy – jedną u nasady płetwy ogonowej, a drugą za oczami. Ponadto mleczak może mieć kolczyste wyrostki na pokrywach skrzelowych i pod oczami (stąd łapanie ryb siatką może być problematyczne).

Choć wygląd buszowców może wydać się groźny, to jednak nie są to ryby specjalnie agresywne

Buszowce łatwo wyskakują ze zbiornika, stąd powinien być on szczelnie przykryty. Woda może być zarówno miękka, jak i twarda (5-22°n), o temperaturze 23-26°C i odczynie od lekko kwaśnego po lekko zasadowy (pH 6-7,5). Wystarcza jej podmiana w objętości 15-20% raz w tygodniu. Nieodzowna jest wydajna filtracja wody.

 

Buszowce są generalnie wszystkożerne, ale najchętniej jedzą pokarm żywy

Żywienie powinno być oparte na pokarmach żywym i mrożonych zwierzęcego pochodzenia. Zjadana jest także karma sucha, ale niektóre osobniki mają wyraźną ku niej awersję. Raz na jakiś czas można zapodać także sparzony liść sałaty, szpinaku lub mniszka lekarskiego.

 

Buszowce mają labirynt (błędnik), stąd ważne jest, aby nie uległ on przeziębieniu

Do tarła konieczna wyższa temperatura wody – 28-29°C, pH około 6 i duży zbiornik z roślinnością pływającą. Gniazdo nie jest budowane na powierzchni wody. Nie występuje tu także żadna forma opieki nad potomstwem. Ikra zawiera dużo tłuszczu i unosi się na powierzchni. Samica może złożyć zwykle do około 1000 jaj. Larwy wylęgają się po 1-2 dobach.

Ryby muszą mieć nieskrępowany niczym dostęp do powierzchni wody

Po kolejnych 2-4 dobach zaczynają swobodnie pływać i żerować. Narybek karmimy początkowo larwami oczlików, wrotkami i drobnymi larwami solowca. Po około 10 dniach można zacząć podawać mu węgorki „mikro”, najdrobniejszy zooplankton i drobno siekane rureczniki. W odchowie młodych bardzo ważna jest higiena zbiornika i częste, duże podmiany partii wody.