Astryd trzcinowy, krasnogonek oliwkowy (Bathilda ruficauda) – rozwój piskląt

O astryldach trzcinowych pisałem już tu:

http://www.multihobby.net/astryd-trzcinowy-bathilda-ruficauda/

oraz tu:

http://www.multihobby.net/astryld-trzcinowy-neochmia-ruficauda-chow-i-rozmnazanie/

Ryc.1

Para lęgowa – samiec po prawej odmiany szekowatej

Jest to gatunek dobrze znany szerokiemu gronu miłośników ptaków egzotycznych. O ile jednak jego chów jest mało problematyczny, o tyle rozmnażanie nie zawsze się udaje. W niniejszym wpisie postanowiłem przedstawić Państwu ikonografię przedstawiającą rozwój piskląt i napisać nieco swoich praktycznych uwag odnośnie przebiegu lęgów u krasnogonków oliwkowych.

 

Ryc.2

Gniazdo – kopuła, zbudowane w ażurowym gniazdku dla kanarka

Rozmnażanie omawianego gatunku generalnie nie jest trudne, ale powodzenie lęgu zależy w dużej mierze od dobrania się pary rodzicielskiej. Najlepiej jeśli ptaki złączą się w nią samoistnie, czyli wyłoni się ona spośród grupy, niespokrewnionych ze sobą, młodych (najlepiej rocznych) osobników. Pary zestawiane przez hodowców są niekiedy zgodne i dobrze odchowują młode, częściej jednak zdarza się, że marnują lęgi lub w ogóle do nich nie przystępują. W celach hodowlanych ptaki należy utrzymywać dobranymi parami, przy czym każda powinna mieć zapewnione oddzielne pomieszczenie. To najlepszy sposób na dochowanie się potomstwa. Pary wpuszczone do jednej woliery (zwłaszcza dwie) często są wobec siebie agresywne, przeszkadzają sobie w lęgach, podkradają materiał do budowy gniazda itp.

 

Ryc.3

Pisklęta w wieku 1-2 dni

Astryldy trzcinowe to także ptaki dość kapryśne w rozrodzie. Niepowodzenia na tym polu zdarzają się wcale nierzadko. Szczególnie często ma miejsce składanie jaj niezapłodnionych. Bywa, że rodzice nie chcą ich wysiadywać lub inkubują, ale nie karmią z kolei młodych. Wyrzucanie piskląt z gniazda zdarza się raczej rzadko. Obserwuję także, że niektóre pary, nie wiedzieć czemu, mają dłuższe przerwy w lęgach – jedne tygodniami budują gniazdo, parokrotnie zmieniając miejsce na nie. Widać, że coś im przeszkadza, nie niosą jaj, choć się parzą. Inne znowu wiją gniazdo szybko, ale tygodniami w nim przesiadują „na sucho”, czyli bez jaj lub też samica znosi jedno lub dwa, najczęściej niezapłodnione.

 

3_4dni

Pisklęta w wieku 3-4 dni

Niektóre osobniki są tak płochliwe, że gdy tylko opiekun zbliża się do klatki/woliery natychmiast wylatują z gniazda. W czasie letnich upałów rodzice mogą w pewnym momencie zaniechać wysiadywania jaj (tak było w tym roku u mojego kolegi, gdy temperatura powietrza w pomieszczeniu pod dachem sięgała niemal 40ºC). Hodowca powinien zapewnić swoim podopiecznym, oprócz oczywiście urozmaiconej diety, przede wszystkim ciszę i spokój. Problemy z lęgami mogą występować szczególnie u osobników wychowanych przez mewki japońskie, stąd należy tego procederu wystrzegać się w hodowli.

 

Ryc.4

Pisklęta w wieku około tygodnia

A teraz przykłady z własnej praktyki. Para lęgowa mojego znajomego, która wcześniej odchowywała bez problemu młode, w tym sezonie ani razu nie zagniazdowała. Ptaki mają zapewnione takie same warunki utrzymania. Hodowca bezskutecznie dwoił się i troił, aby pobudzić je do lęgów. Dogadzał im pod względem różnorodności diety, wystroju pomieszczenia, odpowiedniego zimowania itp. Są to osobniki w wieku 4 lat, czyli jak na omawiany gatunek, dość jeszcze młode. Wydawałoby się, że lęgi pójdą bezproblemowo, a tymczasem „trzciniaki” zupełnie nie były nimi zainteresowane. Być może powodem tego stanu rzeczy było zbytnie wyeksploatowanie pary w poprzednim sezonie (3 lęgi), choć przy odpowiednio długim spoczynku zimowym nie powinno to, moim zdaniem, mieć większego wpływu, ale ….

 

Ryc.5

Młode w wieku około dwóch tygodni

Młoda samica od innej znowu pary była tak zajęta składaniem kolejnych jaj, że w ogóle ich nie wysiadywała. Nie pomagała nawet dieta uboga w białko. Inna z kolei złożyła tylko jedno jaja, po czym się napuszyła i padła. Kolejna toczyła utarczki z samcem i widać było, że ptaki nie mają się ku sobie, stąd i z lęgów były nici. Ja z kolei miałem w to lato więcej szczęścia. Para ofiarowana mi przez kolegę jako lęgowa została wpuszczona do woliery w połowie maja. Ptaki wcale nie miały ochoty na lęgi. Nie zaglądały do żadnej budki, koszyczka, ani też nie budowały własnego gniazda, co w wolierze często ma miejsce. Dopiero w lipcu zawiesiłem im ażurowe gniazdko dla kanarków i wypełniłem je czubatą kopką z włókna kokosowego, siana, mchu itp.

 

17_18dni

Trzytygodniowe młode na krótko przed opuszczeniem gniazda

Ptaki od razu się nim zainteresowały. Samiec zaczął nosić na gniazdo cienkie łodyżki traw i dzikich pnączy (najbardziej preferowane były te świeże, jeszcze zielone, podczas gdy suche, wypłowiałe na słońcu ptaki wyraźnie ignorowały). Wkrótce zbudowały niemałą kopułkę (patrz zdjęcie), która miała wejście od góry. Jedynym dla mnie mankamentem była niemożność zajrzenia do gniazda, które wisiało w odległym rogu woliery, u samego jej szczytu. Niemniej pewnego dnia używając lusterka na teleskopowym wysięgniku spostrzegłem pod nieobecność rodziców, że w gnieździe samica zniosła 5 jaj.

 

tuz

Podlot szykujący się do wyfrunięcia z gniazda

Wylęgły się z nich i odchowały trzy młode. Moje obawy sięgały zenitu w czasie tegorocznej afrykańskiej fali sierpniowych upałów. Niejednokrotnie bowiem słyszałem od innych hodowców, że ich pisklęta (różnych gatunków), które wylęgły się w koszyczku lęgowym lub budce zawieszonej pod blaszanym dachem woliery zginęły z przegrzania. Nad gniazdem położyłem więc płytę ze styropianu, polewałem dach wodą, nie przycinałem w tym miejscu winorośli itp. Obeszło się na szczęście bez strat 🙂

 

Ryc.7.Podloty

Podloty po wylocie z gniazda

Z podlotami jest pewien poważny problem. Częstokroć po wylocie z gniazda w wolierze są płochliwe i tak zdezorientowane, że spłoszone mogą porozbijać się o siatkę lub nawet utopić w naczyniu na wodę (należy je osłonić, wstawić w środek kamień, szklankę itp.). Największym jednak wrogiem młodych jest spadek temperatury powietrza w nocy. Jeśli zanocują na podłodze woliery, a zdarza się to bardzo często, to niechybnie zginą z wyziębienia. W tym czasie dobrze jest zatem, o ile aura nam nie sprzyja, osłonić dodatkowo wolierę przed wiatrem i deszczem. A zatem, dobry hodowca musi wiele rzeczy przewidywać, aby uniknąć potem przykrych rozczarowań.

 

Xiphophorus xiphidium – chów i rozmnażanie

6

Dorodny, pięknie wybarwiony samiec

Ta nietuzinkowa i dość rzadko utrzymywana w akwariach przedstawicielka rodziny piękniczkowatych (Poeciliidae) zwana jest po angielsku Swordtail Platyfish lub Spike-tail Platy, a potocznie po polsku – „platką meksykańską”. Jest to zatem gatunek zmienniaka (platki), ale bliżej mu do mieczyków o czym świadczy, m.in. charakterystyczny, mały miecz (kilka mm) wyrastający z dolnej części płetwy ogonowej samca. W naturze zamieszkuje północno-wschodni Meksyk – dorzecze La Marina rzeki Rio Soto w stanie Tamaulipas, a także Rio Santa Engracia. Ryba została także zawleczona, np. do USA.

 

8

Samica jest nieco większa, ale skromniej ubarwiona

Platka ta jest bardzo łagodna, spokojna i towarzyska, czasami wręcz płochliwa. Nie powinno się utrzymywać jej z gatunkami żywiołowymi i agresywniejszymi, np. ameką wspaniałą, ksenotoką lub skiffiami, lecz z taksonami małymi i o równie powściągliwym temperamencie. U mnie ryby zamieszkują w zbiorniku razem z mieczykami pigmejowatymi, endlerami i wieloplamkami. Pomiędzy współmieszkańcami nie dochodzi do żadnych niesnasek. Nie należy jednak X. xiphidium łączyć z innymi zmienniakami i mieczykami, gdyż łatwo dochodzi między nimi do krzyżówek.

4

Omawiane ryby najlepiej czują się w małych grupach z przewagą samic

W naturze występuje kilka typów barwnych tej ryby, z których najbardziej popularne są trzy, różniące się czarnym rysunkiem w okolicach nasady płetwy ogonowej – od dwóch oddalonych od siebie bliźniaczych kropek („Two spots”), poprzez jedną dużą plamę pośrodku („One spot”) do mocnego obramowania nasady („Crescent”). Samica jest większa i dorasta do ponad 4,5 cm, choć w akwarium mierzy najczęściej niespełna 4 cm.

9

Gonopodium samca jest nieduże, charakterystyczne dla pospolitych przedstawicieli rodziny piękniczkowatych

U samca szczególnie wyraźnie widać 3-5 czarnych, poprzecznych pasów po bokach ciała (są mniej lub bardziej widoczne, a czasami zlane ze sobą) i malutki, kilkumilimetrowy miecz wyrastający z dolnego promienia płetwy ogonowej. U samicy w oczy rzuca się jedna, ciemna, podłużna pręga (czasami poprzerywana), biegnąca od połowy długości ciała w kierunku nasady ogona. Na ciele u obydwu płci mogą wystąpić także ciemne plamki, kropeczki itp. Z reguły grzbiet, nasada ogona oraz płetwy (głównie grzbietowa i ogonowa) mogą mieć żółty odcień.

 

10

Para ryb – samiec po prawej

Xiphophorus xiphidium najlepiej jest utrzymywać w grupie z przewagą samic. Dla 2 samców i 5-6 samic wystarcza zbiornik o pojemności 60-80 l. Powinien być on dość gęsto obsadzony roślinnością, ale z wolną przestrzenią z przodu. Szczególnie polecana jest roślinność pływająca. Nie zalecam chowu tych ryb w typowym zbiorniku towarzyskim. Są one wówczas narażone na stresy, a obserwacja ich naturalnego zachowania jest utrudniona. Zdecydowanie najlepiej omawiane „platki” czują się akwarium jednogatunkowych lub w towarzystwie innych, spokojnych żyworódek (patrz wyżej).

 

5

Wymagania środowiskowe „platki meksykańskiej” są bardzo zbliżone do wymagań pospolitych zmienniaków (platek) lub mieczyków

Omawiany gatunek wymaga wody twardej (14-25ºn), o odczynie obojętnym do zasadowego (pH 7,0-8,2) i temperaturze 19-25ºC, będącej w lekkim ruchu. Obserwowałem, że doskonale znosi zarówno spadek jej ciepłoty do około 16, jak i wzrost do około 30ºC, o ile ma zapewnione dobre napowietrzanie wody. Nigdy nie należy dopuszczać do przegęszczenia obsady ryb w zbiorniku, gdyż X. xiphidium są dość wrażliwe na nagromadzenie w wodzie związków azotu. Regularne, cotygodniowe podmiany wody (około 20% objętości zbiornika) są przeto konieczne. Także wydajny filtr biologiczny jest podstawą ich dobrego samopoczucia i zdrowia.

 

2

Wybarwiający się młody samczyk

Jest to gatunek średnio płodny, łatwy w rozmnażaniu. Ciąża trwa u samicy 4-6 tygodni. W miocie rodzi się od kilku, kilkunastu do ponad 40 młodych, rzadko więcej. Narybek mierzy około 5 mm. Odpowiednio żywiona samica raczej nie zjada młodych, które gdy tylko mają gdzie się ukryć, są przy niej dość bezpieczne. Potomstwo najlepiej wychowuje się na larwach solowca, drobnym zooplanktonie, węgorkach „mikro”, markowych karmach suchych itp.

 

3

Narybek odchowuje się bezproblemowo, ale jego wzrost jest najintensywniejszy przy karmieniu żywym pokarmem

Ryba wszystkożerna, ale w jej diecie nie może zabraknąć karmy roślinnej. Długość życia jest krótka – samice żyją około 3 lat, podczas gdy samce o połowę krócej. Znane są mieszańce (hybrydy) z innymi przedstawicielami rodziny piękniczkowatych. Niektóre z nich sa bardzo atrakcyjnie ubarwione. W amatorskim jednak chowie nie powinno się dopuszczać do ich powstawania.

 

 

W królestwie lilii wodnych 2015

O szkółce roślin wodnych w Skępe pod Toruniem pisałem już nie raz. Również i w tym roku wybrałem się tam na letni rekonesans. Muszę przyznać, że zawsze byłem oczarowany pięknem kwitnących lilii wodnych, ale tym razem ich widok przeszedł moje najśmielsze oczekiwania. Gorąca, upalna, sierpniowa pogoda sprawiła, że grzybienie jako dzieci słońca, zachwycały bujnością liści i kwiatów. Te ostatnie stworzyły istną feerię barw. Niezapomniany widok. Wszystkim polecam to czarujące miejsce – sam nie mogłem się powstrzymać przed wejściem do wody i sprawdzeniem wszystkiego samemu 🙂 – oto raj oczkowy: http://liliewodne.com.pl/

 

Więcej o liliach wodnych pisałem tu:

http://www.multihobby.net/lilie-wodne-grzybieniowate-nymphaeaceae/

 

także tu:

http://www.multihobby.net/grzybienie-nymphaea/

 

oraz tu:

http://www.multihobby.net/lilie-wodne-grzybienie-nymphaea/

42

Eksploracja na żywo wśród lilii wykazała, że są one całkowicie wolne od groźnego szkodnika – szarynki grzybienówki (chrząszcz)

20

Przepiękna lilia odmiany „Sunny Pink” – jedna z moich ulubionych

15

Zbiorowisko lilii odmiany „Sunny Pink”

26

Wśród kwitnących grzybieni wodnych można naprawdę poczuć się jak wodnik szuwarek 🙂

33

Stawy dla lilii wodnych w Skępe są płytkie i mają muliste, żyzne podłoże

41

Pamiętacie scenę zrywania grzybieni przez Karola Strasburgera w filmie „Noce i dnie”?

13

Zbiorowisko różnych odmian lilii – nie jest potem łatwo je rozdzielać, gdy przyjdzie do sprzedaży, bo kłącza rozłażą się niemiłosiernie

32

Autor w swoim żywiole … Tak pięknie kwitnące rośliny to efekt ogromnej pracy ich właściciela i najlepsza dla niego nagroda

14

U niektórych odmian lilii wodnych kwiaty wyrastają ponad powierzchnię wody (grzybienie tropikalne i odmiany z nimi spokrewnione, ale całkowicie zimotrwałe)

34

Jedne kwiaty przekwitają, inne się rozwijają – to normalne zjawisko u lilii wodnych

40

Jako dzieci słońca lilie wodne zdają się do niego wyciągać, lecz często jest to wynik ich nadmiernego zagęszczenia i/lub ubożenia podłoża w składniki pokarmowe

19

Czasami wybujałość dużych, skórzastych liści jest tak silna, że kwiaty ledwo mogą się wśród nich rozwinąć

15

Choć grzybienie kochają słońce, to jednak są wśród nich liczne odmiany dobrze znoszące zacienienie

2

W czasie upalnej pogody kwiaty i liście grzybieni są wrażliwe na zraszanie wodą

9

Większość odmian lilii wodnych sadzimy na głębokości 50-80 cm w żyznym, obfitującym w składniki pokarmowe podłożu

10

Lilie wodne najkorzystniej jest kupować i sadzić, a także dzielić kłącza wiosną, zanim jeszcze ruszy wegetacja

12

Rozmnażanie lilii wodnych polega głównie na dzieleniu kłączy

21

Kwiaty lilii wodnych pojawiają się latem, gdy woda osiągnie temperaturę około 16C. Codziennie otwierają się w godzinach przedpołudniowych i zamykają w popołudniowych

vanwisa

Lilia dwukolorowa odmiany Wanvisa – zdarza się, że mniejsza lub większa część kwiatów jest żółta, a część łososiowo-pomarańczowa. To niezwykły ewenement i ostatnio prawdziwy hit w oczku wodnym. Fot. Jacek Konkel