Miesięczne archiwum: listopad 2016

Wąż zbożowy (Pantherophis guttatus). Chów

Opublikowany przez
1

Terrarium dla zbożówki z konarami, basenem, korzeniami, kamieniami i źródłem ciepła

Ojczyzną tego niejadowitego węża, zwanego po angielsku Corn Snake, a po polsku potocznie zbożówką są Stany Zjednoczone (część poł-centr. i wsch.) oraz Meksyk (część półn.). Zasiedla rozmaite siedliska, także te blisko człowieka. Należy do rodziny połozowatych (Colubridae) i podrodziny Colubrinae, czyli węży właściwych. Wyjątkowo dorasta do 180 cm i osiąga masę ciała 1 kg, ale zwykle jest o 50-70 cm mniejszy i o ponad połowę lżejszy.

 

sciolka

Zbożówki chętnie zakopują się w ściółce

Wąż zbożowy dobrze wspina się, pływa i zakopuje w podłożu. Zwykle łatwo się oswaja i przyzwyczaja do konkretnej osoby, rzadko kąsa. Generalnie prowadzi naziemny i dzienny tryb życia, ale w terrarium jest aktywny często także nocą. Dożywa zwykle kilkunastu lat, choć wyjątkowo nawet ponad 20. Idealne terrarium powinno być typu horyzontalnego. Dla jednego osobnika o długości około metra powinno ono mieć, moim zdaniem, wymiary: 90x40x50 cm.

 

kapie

Basen z wodą jest nieodłącznym wyposażeniem terrarium

Na wyposażenie terrarium składają się: źródło ciepła (emiter, żarówka, mata lub kabel grzewczy), basenik na wodę, konary/gałęzie, korzenie, płaty kory, sztuczne rośliny itp.). Jako ściółki najlepiej jest użyć włókna kokosowego, które można zmieszać z niewielką ilością odpylonych trocin, zrębków drewna, odrobiną piasku itp. Konieczne są dwie kryjówki – jedna w strefie ciepłej, a druga w chłodnej. Obie strefy powinny zajmować po około 50% powierzchni terrarium.

 

zre

Podstawą żywienia węży zbożowych są myszy i szczury (żywe lub mrożone)

Zbożówka nie wymaga promieniowania UVB, a doświetlanie terrarium służy głównie obserwatorowi. Temperatura powietrza w nim powinna wynosić w dzień około 26ºC, a pod źródłem ciepła około 31ºC; nocą zaś o kilka stopni mniej. Optymalna z kolei wilgotność powietrza to 50-70%, czyli tak jak normalnie w mieszkaniu. Część chłodną terrarium z kryjówką można ewentualnie od czasu do czasu lekko spryskać letnią wodą.

 

terra

Zbożówka nie wymaga promieniowania UVB

Podstawę żywienia stanowią myszy i szczury (żywe lub mrożone). Sporadycznie można podawać także jednodniowe kurczęta lub przepiórczęta. Częstotliwość karmienia zależy od wieku gada i jego kondycji, ale generalnie młode do roku życia karmimy 1-2 razy w tygodniu; dorosłe zaś co 7-14 dni. Mrożonkę przed podaniem wężowi należy rozmrozić i ogrzać do temperatury około 26ºC, np. przez namoczenie w ciepłej wodzie.

 

kryjowka

Wszelkie kryjówki są podstawą dobrego dobrostanu węży zbożowych w terrarium

Doświadczeniu hodowcy mający kilka węży karmią każdego z osobna, w pojemnikach bez podłoża. Zapobiega to rywalizacji gadów o pokarm oraz zatkaniu jelit w przypadku połknięcia większego kawałka ściółki. Maksymalna wielkość zadawanej porcji pokarmu powinna odpowiadać średnicy gada w jego najgrubszym miejscu. Żywa ofiara przed pożarciem jest duszona, choć nie zawsze. Czasami obserwuje się połykanie jej bezpośrednio po ataku.

 

dwa3

Zbożówki zasadniczo prowadzą dzienny tryb życia, ale często aktywne są także nocą

Gdy wąż jest zestresowany (np. łapaniem go), często potrząsa ogonem i uderza nim rytmicznie o podłoże, co wywołuje odgłos podobny do grzechotki. Gady te mogą też atakować opiekuna, wyginając ciało w kształcie litery “S”. Dawniej wyróżniano kilka podgatunków, ale dziś mają one status oddzielnych taksonów. W niewoli wyhodowano setki odmian barwnych zbożówek, np. Amber, banded, blizzard, bloodred, butter, candy cane, frosted, ghost, lavender, motley, zig-zag i inne.

 

wylin

Wylinka, czyli zrzucony stary naskórek

U dorosłych wylinka, czyli zrzucanie starego naskórka zachodzi mniej więcej co 4-5 miesięcy. W tym czasie gad może być wycofany, mało ruchliwy a nawet agresywny. Zwykle nie przyjmuje wtedy pokarmu. Wylince towarzyszy charakterystyczne zmętnienie oczu i przytłumienie barw. Proces ten może trwać kilka dni. Hodowca powinien wtedy zwiększyć nieco wilgotność w terrarium (spryskiwanie).

 

basen2

Wąż zbożowy nie podlega rejestracji na terenie UE

Zbożówki chwytamy mniej więcej w połowie ich długości. Tak przed, jak i po dotykaniu gada należy dokładnie umyć ręce. Gatunek ten nie podlega rejestracji na terenie UE. Znakomicie nadaje się do chowu przez początkujących terrarystów. Szczególnie młode osobniki są mistrzami ucieczek, o czym zawsze trzeba pamiętać i szczelnie zamykać terrarium.

W kolejnej części omówię rozród węży zbożowych w warunkach hodowli amatorskiej.

Ziemiojad brazylijski (Geophagus brasiliensis). Chów

Opublikowany przez
13

Dorosły samiec – widać mieniące się łuski

Ta należąca do rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae) pięknie ubarwiona ryba zwana jest w języku angielskim Pearl Cichlid („Pielęgnica perłowa”) lub Pearlscale Eartheater („Ziemiojad perłowołuski”). W naturze zasiedla wody południowej i wschodniej Brazylii oraz Urugwaju (w tym także przyujściowe, słonawe). Samiec może dorastać do ponad 28 i mieć nieduży garb na głowie, podczas gdy samica osiąga co najwyżej połowę tej wielkości.

 

8

Zbliżenie na przednią część ciała samca

W okresie godowym szczególnie przepięknie ubarwiony jest mleczak – opalizujące w świetle na perłowo ciało przyozdabia niebieskawy, podczas gdy płetwy nieparzyste czerwonawy woal. W naturze, w zależności od siedliska ryby mogą znacznie różnić się ubarwieniem, a nawet kształtem (wody stojące lub cieki). Zmienia się ono także w zależności od stanu emocjonalnego i fizjologicznego (stres, gody itp.).

 

5

U ziemiojada brazylijskiego widoczna jest jedna czarna plama na boku ciała – tu u o wiele skromniej ubarwionej samicy

W przeciwieństwie do wielu innych ziemiojadów z rodzaju Geophagus ziemiojad brazylijski odznacza się strategią rozrodczą typową dla przedstawicieli litofilnych, średniej wielkości pielęgnic ze środkowej i południowej Ameryki. Opiekę nad ikrą sprawuje samica, podczas gdy jej partner pochłonięty jest ochroną rewiru lęgowego przed intruzami. Dla omawianych ryb najlepiej jest przeznaczyć obszerne akwarium o pojemności, co najmniej 250-300 l.

 

6

Para dorosłych ryb – samiec u dołu

Ziemiojad brazylijski należy generalnie do gatunków odpornych i wytrzymałych. Nie wymaga piaszczystego podłoża i w zasadzie zadowala się każdym jego rodzajem. Ryby te najlepiej czują się w akwariach z wieloma korzeniami, gałęziami, kawałkami drewna, kamieniami itp. Można chować je razem z innymi pielęgnicami średniej wielkości, jak również z przedstawicielami rodzaju Geophagus. Nie zauważyłem, aby ryby były wobec siebie agresywne, co sugerują niektórzy autorzy.

7

Dorosłe osobniki są odporne na niesprzyjające warunki środowiskowe – tu samiec

Choć zalecany przedział temperatury wody wynosi 23-26ºC, to ziemiojady brazylijskie bardzo dobrze znoszą dużo chłodniejszą ciepłotę – 14-15 ºC, jak również jej wzrost do ponad 30ºC. Woda powinna być średnio twarda (do 14ºn), o odczynie od  lekko kwaśnego do lekko zasadowego (pH 6,5-7,5) i regularnie, raz w tygodniu odświeżana (15-20%). Omawiane ryby są wszystkożerne – w ich diecie nie może jednak zabraknąć komponenty roślinnej.

 

14

Ziemiojady brazylijskie są wszystkożerne (tu samica)

Filtracja wody musi być wydajna, bo choć ryby te niezbyt często  odsiewają podłoże, to jednak z racji swej wielkości, mają dość znaczną przemianę materii. Szczególnie młode osobniki są wrażliwe na zwiększoną zawartość azotanów w wodzie. Doprowadza to u nich do osłabienia odporności oraz  zahamowania wzrostu, a u starszych prowadzi do dziurawicy („Hole-in-the-Head Syndrome”, HITH). Jeszcze do niedawna chorobę tę łączono w sposób jednoznaczny z inwazją pierwotniaków – wiciowców z rodzaju Spironucleus lub Hexamita. Obecnie coraz częściej za jej główną przyczynę obarcza się złą pielęgnację ryb w akwarium.

Wróbel cytrynowy (złocisty) (Passer luteus). Rozród

Opublikowany przez
6

Dorosły samiec

Pierwszą oznaką zbliżającej się dojrzałości płciowej jest ciemnienie dzioba u młodych samców. Najlepsza do lęgów jest samoistnie dobrana para rozpłodowa (osobniki co najmniej roczne). Umieszczamy ją w oddzielnej wolierze, przy czym zapewnienie kontaktu wzrokowego z innymi parami znakomicie stymuluje ptaki do lęgów. W dużej wolierze możliwe są lęgi grupowe. Wróble wybierają na gniazdo zwykle półotwarte budki o wymiarach 15x15x15, choć nierzadko budują je same, np. w gęstwinie krzewów.

5

Dorosła samica

Zazwyczaj każda para buduje kilka gniazd, zanim wybierze sobie jedno konkretne na odbycie lęgu. Niektóre ptaki używają go potem do odbycia wszystkich kolejnych lęgów, inne zaś za każdym razem budują nowe. Gniazdo może mieć średnicę nawet 30-35 cm, a jego komora lęgowa znajduje się na samej górze. Jest ona wysłana piórkami i innymi miękkimi materiałami. Hodowca powinien dostarczyć ptakom dużo budulca (siano, gałązki wierzby i brzozy, rafie, piórka itp.), gdyż inaczej będą go one nawzajem sobie podkradać.

3

Para lęgowa – samica po prawej

Samica składa najczęściej 2-4 jaja (białe z ciemnymi plamkami), które wysiaduje wraz z partnerem  przez średnio 13 dni. Na ewentualne kontrole gniazda wiele ptaków reaguje bardzo nerwowo i bywa, że porzuca je. Zdarza się również, że po pomyślnym odchowaniu w kolejnych lęgach 2 lub 3 młodych, następne zniesienie jest mniej wydajne i odchowywane jest tylko jedno pisklę (tzw. syndrom pojedynczego pisklęcia).

 

1

W czasie odchowu piskląt konieczny jest dodatek pokarmu zwierzęcego

W czasie odchowu piskląt konieczny jest dodatek pokarmu zwierzęcego w postaci rozmaitych owadów (koniki polne, świerszcze, muchówki, mrówcze jaja itp.) i ich larw (zwłaszcza mącznika młynarka) oraz moczonego ziarna, mieszanki jajecznej, białego twarogu i siekanej gwiazdnicy. W okresie karmienia piskląt wiele par  niezbyt aktywnie poszukuje żywego pokarmu. Stąd musi być on zawsze podany w naczyniu, które zapobiegnie rozłażeniu się larw. Piasek oblepiający ich ciała sprawia bowiem, że ptaki niechętnie je wtedy zbierają …

7

Wróble cytrynowe to ptaki ruchliwe, ale i płochliwe

Pisklęta w wieku 2 tygodni są już opierzone, a mając 16-18 dni zaczynają wychodzić z gniazda. Gdy tylko zaczną same jeść należy je oddzielić od rodziców. Często bowiem są przez nie atakowane (zwłaszcza w małej wolierze). Z drugiej jednak strony wielu hodowców radzi, aby młode przy rodzicach przebywały min. 10 tyg. (z uwagi bowiem na silny stres, jaki przeżywają po oddzieleniu). Jest to jeszcze jeden powód, dla którego woliera dla wróbli cytrynowych powinna być duża. W wieku około 10-12 tygodni młode samce zaczynają się wybarwiać.

 

4

Niekiedy ptaki uporczywie nie podejmują lęgów, zwłaszcza w zbyt małej wolierze

Nierzadkim niepowodzeniem w lęgach jest wyrzucanie piskląt z gniazda przez rodziców. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy brakuje pokarmu zwierzęcego lub gdy ptaki są stale niepokojone.

 

O chowie wróbla cytrynowego pisałem tu:
„Wróbel cytrynowy. Chów”